Overeenkomstig artikel 9, lid 2 van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) dient een paragraaf Grondbeleid deel uit te maken van de programmabegroting en het jaarverslag. Transparantie over het grondbeleid voor u is om twee redenen van belang. In de eerste plaats vanwege het financiële belang en de risico’s en in de tweede plaats vanwege de relatie met de doelstellingen zoals aangegeven in de programma’s.

Het gemeentelijke grondbeleid is vastgelegd in de nota grondbeleid van de voormalige gemeente Zevenaar die in februari 2012 door de gemeenteraad is vastgesteld en in het grondexploitatieplan van de voormalige gemeente Rijnwaarden welke in 2013 is vastgesteld. In de nota's wordt uitwerking gegeven aan de manier waarop de grondpositie en het grondbeleid worden ingezet voor de ruimtelijke ontwikkeling. Daarnaast is een strategie opgesteld voor het beheer van strategisch grondbezit van Zevenaar (aankoop, exploitatie en uitgifte). Ook de relatie met het exploitatieplan in de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro), gericht op publiekrechtelijk kostenverhaal, is ingevuld. Er is onder meer vastgelegd dat het kostenverhaal bij de gemeentelijke grondexploitaties plaatsvindt via de gronduitgifte. Bij initiatieven van derden wordt bij voorkeur een anterieure of posterieure overeenkomst gesloten. Indien dat niet mogelijk blijkt dan wordt het kostenverhaal publiekrechtelijk afgedwongen via een exploitatieplan.
Ten aanzien van het uitgiftebeleid bestond tot voor kort de mogelijkheid om op het bedrijventerrein 7Poort gronden in erfpacht af te nemen. Bij de vaststelling van de grondprijsbrief 2019 is deze mogelijkheid komen te vervallen.

Momenteel worden de voorbereidingen getroffen voor het harmoniseren en actualiseren van de bovengenoemde nota grondbeleid en het grondexploitatieplan. Dat geldt ook voor de omgevingsvisies van de beide voormalige gemeenten. Beiden worden naar verwachting in 2020 aan de raad ter vaststelling aangeboden. Op dit moment zijn de onderstaande beleidskaders nog steeds geldend.

In de woonvisies van beide voormalige gemeenten wordt de wijze waarop de gemeente invulling geeft aan de uitvoering van het beleid nader uitgewerkt. Samengevat komt de uitvoering op het volgende neer:
Regierol gemeente:
Wij regisseren als gemeente om de kwaliteit van de woningvoorraad te bewaken en de positie van kwetsbare doelgroepen te beschermen. De gemeente voert regie op de locatiekeuze en -invulling, zowel ruimtelijk als volkshuisvestelijk. Bij nieuwbouw maken wij gebruik van de mogelijkheid om bestemmingsplannen en bouwvergunningen in te trekken. Voor aanpassingen in de bestaande woningvoorraad ligt onze rol bij bewustmaken en faciliteren van initiatieven van bewoners, eigenaren en het lokale bedrijfsleven. Kwetsbare doelgroepen beschermen wij door afspraken te maken met de woningcorporatie en met onze huisvestingsverordening.

Voorsorteren op veranderingen in de woningmarkt waarbij de bestaande voorraad centraal staat:
Wij houden rekening met een vergrijzende bevolking en een omslag van groei naar krimp van het aantal huishoudens op het Gelders Eiland tussen 2020 en 2030. De eisen die wij aan woningen stellen veranderen hierdoor. Daarnaast stelt de voortgaande extramuralisering in de zorg nieuwe eisen aan de diversiteit van de woningvoorraad.In de afgelopen jaren lag onze focus op nieuwbouw. Met nieuwbouw voegen we de komende decennia nog maar enkele procenten aan de woningvoorraad toe. Veruit het grootste deel van de woningen staat er al en die worden naar tevredenheid bewoond. Voor deze bewoners en eigenaren van de woningen is het belangrijk dat de nieuwbouw iets extra’s toevoegt (een aantrekkelijke woningom naar door te stromen) en niet leidt tot een overaanbod. De komende decennia zal de bestaande woningvoorraad moeten voorzien in de woningbehoefte. Op gebied van duurzaamheid, levensloopgeschiktheid en uitstraling zijn investeringen nodig om bestaande woningen aantrekkelijk te houden of te maken. De verbetering van de energiepresatie van woningen van ouder dan 30 jaar is hierbij het uitgangspunt.

Leefbaarheid:
Wij gaan voor leefbare kernen. Met het woningbouwprogramma dragen wij hier aan bij. Woningen bouwen wij hoofdzakelijk in de kernen. Woningbouw zien wij hierbij als middel tegen leegstand en verpaupering. Hierin worden leegstaande gebouwen nadrukkelijk betrokken. Als het gaat om de doelgroepen met een kwetsbare positie vragen wij vooral de corporaties een actieve rol op zich te nemen. Op basis van de landelijke leefbaarheidsmonitor, maar ook vooral door alert zijn op signalen vanuit
buurten houden wij samen met de corporaties in de gaten waar sprake is van problemen op het gebied van leefbaarheid. Samen met de corporaties, welzijnsorganisaties, scholen, woningeigenaren, buurtbewoners die zich verenigen en ook plaatselijke ondernemers gaan we aan de slag bij specifieke problemen.

Faciliteren van initiatieven:
Als gemeente kiezen we niet een bepalende en sturende rol, maar een meer faciliterende rol. Zeker ook in het wonen, waar wij op de woningmarkt met een aantal instrumenten voorwaarden kunnen scheppen voor derden. Dat doen we met bestemmingsplannen, onderhoud en beheer van de openbare ruimte, deelnemen bij leefbaarheidsaanpak, onderzoek en monitoring en het op bescheiden schaal beschikbaar stellen van stimuleringsregelingen. Bij nieuwbouw kunnen we
door onze grondposities (Groot Holthuizen, Middag Oost en diverse inbreidingslocaties) nog wel een sturende rol nemen. We laten in principe de markt aan zet bij het bepalen van de gewenste woningtypen. Hierbij zijn we kritisch als het gaat om goedkope rijwoningen in de koop. Gelet op de looptijd van de eigen grondexploitaties zal de gemeentelijke rol vanaf 2025 meer faciliterend gaan worden.

In de Liemerse Woonagenda voor de periode 2017-2027 hebben wij uitgangspunten vastgesteld voor het woningbouwprogramma in regionaal verband. Hiermee realiseren wij een flexibele woningbouwprogrammering voor alle doelgroepen (jongeren, jonge gezinnen, senioren) met maatwerk per kern. We bouwen zoveel mogelijk levensloopbestendig, zodat mensen er gedurende verschillende fasen van hun leven in kunnen (blijven) wonen. Om nieuwe kansrijke initiatieven mogelijk te maken brengen wij de capaciteit van woningbouwlocaties, die niet aansluiten bij de vraag op lange termijn, terug.

Naast de nota's grondbeleid wordt jaarlijks ook een grondprijsbrief vastgesteld. De meest recente betreft de grondprijsbrief 2019. Deze is in de collegevergadering van 19 februari 2019 vastgesteld.

Structuurvisie Zevenaar 2012-2030
Omgevingsvisie Gelders Eiland 2030
Nota grondbeleid gemeente Zevenaar januari 2012
Grondexploitatieplan gemeente Rijnwaarden 2013
Grondprijsbrief gemeente Zevenaar 2019

Het reeds in eerdere documenten genoemde herstel van de economie in het algemeen en de woningmarkt in het bijzonder heeft tot op heden een positieve invloed op de gemeentelijke grondexploitaties. De kavelafzet in Groot Holthuizen was in 2018 en 2019 boven verwachting verlopen waardoor er ruimte is ontstaan voor de ontwikkeling van de gehele ontwikkeling van het 3e buurtschap De Stede. Hieraan is in 2018 uitvoering gegeven op basis van uw besluit van 04-07-2018 (Z/18/305181/836622).
Ook is er meer interesse voor het project Middag Oost in Babberich waar eind 2018 grond is geleverd ten behoeve van projectmatige ontwikkeling. Deze fase is in aanbouw en er wordt gewerkt aan een 2e fase.

Om het hoofd te bieden aan de dreiging van de uitwerking van het Regionaal Programma Werklocaties (RPW) zijn in 2017  voor Businesspark 7Poort versnellingsmaatregelen genomen om hier een versnelde verkoop te stimuleren. Deze maatregelen zijn in 2018 verder uitgewerkt door onder meer de aanleg van een hoofdontsluitingsweg en intensieve Marketing & Acquisitieactiviteiten. Begin 2019 is er een koopovereenkomst gesloten voor de levering van 19 hectare op dit businesspark. Deze grond is eind augustus 2019 geleverd.